Maandag 16 september

Prachtig gelegen La Paz

We komen eerder aan dan we dachten. Even na 6.00 uur zijn we in La Paz. Zodra we de bus uitstappen verdringen taxichauffeurs elkaar om als eerste bij de toeristen te komen. Wij stappen met ons slaperige hoofd uit de bus en worden gelijk belaagd. De steward van de bus helpt een beetje om dit te reguleren. Wouter regelt een op het oog betrouwbaar mannetje. We betalen 25 Bolivianos voor de rit van de busterminal naar ons hotel: Hotel Rosario. Het blijkt een heel kort ritje. Dat heeft onze chauffeur dus (te) makkelijk verdiend. We zijn te moe om ons hier druk over te maken.

Het hotel ligt aan een chaotische straat, maar het hotel is mooi en heeft rustige binnenplaatsjes. Ik neem me voor vanmiddag siësta te houden in de zon op zo’n binnenplaatsje. De service in het hotel is uitstekend. Ze verrassen ons door ons al om 6.30 uur ’s ochtends te laten inchecken. We kunnen gelijk de kamer in! We gaan rustig tas uitpakken, lekker douchen en dan eens bedenken wat we vandaag gaan doen. Dat wordt:

• Ontbijten in de stad met een fruit milkshake en crèpes;
• Proberen een museum te bezoeken. Dat mislukt. De eerste bestaat niet meer en de tweede is op maandag gesloten;
• Een stadswandeling maken langs een aantal pleinen en door straten met mooie koloniale gebouwen;
• En genieten van het leven op straat dat aan ons voorbij trekt. Dat bestaat in de eerste plaats uit een ongelooflijk grote hoeveelheid verkeer.

De wegen zitten verstopt met taxi’s, kleine en iets grotere busjes. De mensen op straat zijn een intrigerende mix van Aymara (bolhoedjes, plooirokken, eindeloos veel gebreide vestjes en truien over elkaar en twee zwarte vlechten met versierselen eraan), en van meer Westers georiënteerde Bolivianen. Sommige dames dik in de make-up, hier en daar een lip-filler en gekleurde Westerse winterkleding. Wij lopen al snel te puffen van de warmte in de zon en van alle trappen en steil lopende wegen, maar zij lopen nog in dikke winterjassen. De lucht is strak blauw. Ik schat dat het ongeveer 20°C is en in de zon warmer.

La Paz ligt in een dal en is omgeven door hoge rotsen, sommigen met sneeuw bedekt. Het is een soort kommetje waarin van wand naar wand meerdere kabelbanen lopen, die de verschillende wijken in de steile stad met elkaar verbinden.

Na onze onrustige nacht zijn we al snel toe aan een pauze. Omdat we koffie hebben gedronken met een enorm stuk taart, slaan we de lunch over. Om 14 uur zijn we weer in het hotel. Daar boeken we een tour voor morgen naar Tiwanaku (84 USD p.p., inclusief vervoer, bezoek aan de historische site en museum onder begeleiding van een Engels sprekende gids, entree en lunch, van 8.00-14.00 uur). Het zal niet de goedkoopste optie zijn, maar we vinden het heerlijk makkelijk dit zo in het hotel te kunnen regelen. Wouter doet nu een dutje in de hotelkamer en ik zit, zoals ik me had voorgenomen, op de patio in de zon. Het is hier haast te heet, maar gelukkig staat er een briesje en verdwijnt de zon af en toe achter de wolken.

Dinsdag 17 september

Een duik in de geschiedenis

Om de drukte, chaos en uitlaatgassen van de stad te ontvluchten, hebben we een trip geboekt naar Tiwanaku. Dit is een belangrijke archeologische opgraving van Bolivia. We blijken de enige gasten in het hotel te zijn die op dit lumineuze idee zijn gekomen. We hebben de chauffeur (Joel), gids (Carol), en auto voor onszelf.

Joel loodst ons in 1,5 uur door de chaos in La Paz en El Alto de bergen in, naar Tiwanaku. Onderweg vertelt Carol allerlei dingen over Tiwanaku, La Paz en Bolivia. Alle vragen die we in de loop van onze vakantie hebben opgespaard, kunnen we op haar afvuren.

Tiwanaku is het centrum van een heel oude beschaving ongeveer 200 v. – 1000 na Chr., van voor de Inca’s. In de twee musea die we voorafgaand aan de opgraving bezoeken, krijgen we een toelichting op de beschaving, de mensen en wat opgegraven potten, bijlen, sieraden, et cetera. Ondanks dat ze geen diamant hadden of metalen zagen, waren ze toch in staat om stenen heel recht door te zagen. En ondanks dat ze geen boomstammen hadden en het wiel nog niet was uitgevonden, lukte het ze toch om hele zware stenen te verplaatsen. Hoe? Eén groot raadsel.
Er is nog maar een klein deel van de gebouwen en omgeving afgegraven. Er is geen geld voor grote opgravingswerkzaamheden en de Bolivianen zijn (niet geheel onterecht denk ik gezien hun ervaringen met de Spanjaarden in het verleden) huiverig om buitenlandse teams hier aan het werk te laten. Bang dat zij de opgegraven schatten mee zullen nemen naar het eigen land. We zien een heel kleinschalige poging tot afgraven, waarbij Boliviaanse vrouwen met een grote zeef grond staan te zeven. Dit lijkt meer een tableau ten behoeve van de toeristen dan serieus archeologisch werk.

Er is een tempel, verlaagd als een soort jaren 70 zitkuil, waar in de muren allemaal beelden van hoofden zijn te zien. Het bijzondere is dat dit allemaal andere hoofden zijn en van verschillende volkeren. Er zijn duidelijk Indianen, maar ook Mongolen en Chinezen of Aziaten. Plus een hoofd van een Boliviaan waarvan een wang is vervormd door een prop coca bladeren. Daar kenden ze de werking destijds kennelijk ook al van. Volgens de archeologen reisden de mensen van Tiwanaku zelf niet over de wereld, maar leerden ze andere volkeren kennen als zij Tiwanaku bezochten.

Het complex bestaat uit twee delen: Tiwanaku en Pumapunku. We bekijken beiden. Daarna stoppen we voor een lunch en rijden we terug naar La Paz. We zijn rond 14.45 uur weer terug. Tijd om even te relaxen. Dan gaan we de stad in naar het museum dat gisteren dicht was: Museo de Arte Contemporaneo. Het deel van het museum met de koloniale kunst is gesloten. We zien alleen de afdeling met moderne kunst. Het is een mooie afwisseling op al het oude van vanochtend. Ook het gebouw en patio zijn mooi.

Teruglopend naar het hotel stoppen we nog voor een klein hapje in een typisch toeristen / backpacker café. Dan is het tijd om terug naar het hotel te gaan. We moeten nog pakken voor onze vlucht naar Rurrenabaque van morgenochtend vroeg.