Maandag 12 juli - San Pedro de Atacama, Pucara de Quitor, Valle del Luna, San Pedro de Atacama
47 km gereden
Ons bed is niet zo breed en beweegt in de nacht als een slagschip op een woelige zee. Kortom: Als Wouter zich omdraait, geniet ik mee en andersom. We hebben wat onrustig geslapen.
Wouter heeft de wekker op half 9 gezet omdat we geen haast hebben vanochtend. Onze huurauto wordt om 10 uur bij het hotel afgeleverd. Als de wekker gaat, realiseert Wouter zich dat het in Chili een uur vroeger is dan in Argentinië. We zijn dus toch op tijd wakker.
Het ontbijt is weer geweldig: vers fruit, vers sap, lekkere taart en we kunnen zelfs een eitje naar keuze krijgen.
Na het ontbijt gaan we in het zonnetje op het terras zitten wachten tot de auto afgeleverd wordt. Dat zou om 10 uur moeten gebeuren. Als er drie kwartier later nog geen auto in zicht is, worden we onrustig. Wouter belt naar de Hertz in Calama (waar de auto vandaan moet komen) en krijgt te horen dat de chauffeur over 10-15 minuten bij ons al zijn. Een half uur later wordt de auto afgeleverd.
Bij het betalen van de borg gaat het mis. Wouter zijn creditcard wordt niet geaccepteerd (te weinig saldo?) en mijn creditcard geeft ook een foutmelding. De chauffeur belt steeds naar het Hertz-kantoor in Calama. Daar belt iemand een bankorganisatie om te checken of we kredietwaardig zijn. Bij Wouter ging dit dus mis en ook met mijn creditcard lijkt dit niet te gaan lukken. Maar wij hebben voordat we op vakantie vertrokken juist gezien dat ik een enorm bedrag kan opnemen op mijn creditcard. Dus we vermoeden dat er iets anders aan de hand is dan het overschrijden van de kredietlimiet.
We vragen de receptioniste van het hotel om voor ons te ‘tolken’, want de chauffeur van de Hertz spreekt alleen Spaans en dit is te ingewikkeld aan het worden voor onze beperkte Spaanse woordenschat. De receptioniste belt een bank om de creditcard te checken en ook zij geeft aan dat er een probleem mee is. Dan ga ik maar naar Nederland bellen met de ING. Deze ING-mevrouw kan zien dat het saldo geen probleem was, maar dat ze de controle steeds hebben uitgevoerd met een verkeerde vervaldatum van de creditcard. Niet zo handig dus. Met de juiste vervaldatum blijkt het inderdaad geen probleem om de borg van de huurauto te betalen. We krijgen de autosleutels overhandigd. Het is weer een 4WD en deze keer een gewoon auto-model (zonder open laadbak). Het blijkt echter niet het juiste model auto te zijn en de Hertz meneer wil morgen de auto komen omruilen voor het type dat we gereserveerd zouden hebben. Dat zou dus betekenen dat we morgenochtend weer ellenlang op deze meneer moeten gaan wachten. We bedanken hem vriendelijk (maar wel lichtelijk geïrriteerd) voor de moeite en zeggen deze auto graag te willen houden.
Het is inmiddels half 1. We gaan eerst een zonnebril voor Wouter kopen (die is weer eens kapot gegaan; vaste prik elke vakantie). Na de lunch gaan we eindelijk met onze moeizaam verkregen bolide op pad.
Iets ten noorden van San Pedro ligt Quitor en daar ligt Pucara de Quitor (2000 Chileense pesos p.p.). Dit is een ruïne van een oude nederzetting (van voor Christus tot ongeveer 1500) op een heuvel. We wandelen tussen de stenen en de lage muurtjes door en genieten van het uitzicht.
Na Quitor gaan we naar de “Valle del Luna”, ongeveer 15 km ten westen van San Pedro (ook 2000 Ch. pesos p.p.). Het is een rotsachtig gebied met een aantal stuifduinen. De rotsen hebben bijzondere vormen. De zonsondergang moet hier spectaculair zijn, dus vlak voor de zon ondergaat klimmen we met vele andere toeristen een duin op. We hebben uitzicht op het ‘Amfiteatro’. We krijgen een deja vú: Namibië, Sossusvlei. Alleen toen was het voor een zonsopkomst. De zon gaat in rap tempo onder en ongeveer 20 minuten later begint de lucht mooi te kleuren. De rotsen liggen echter al behoorlijk in het donker zodat deze niet zulke mooie kleuren krijgen. Ik had me er meer van voorgesteld. Er wordt veel ophef over gemaakt in de reisgidsen en er gaan speciale ‘tours’ heen. Maar ik denk dat ik de rotsen rond 4 uur eigenlijk mooier vond. Terug naar San Pedro rijden we in optocht door het donker. De temperatuur vandaag in de zon was zeer aangenaam (blousjes-en-rokjes-weer). In de schaduw bleef het frisjes en nu de zon onder is, wordt het ook gelijk onaangenaam koud.
Uit eten in San Pedro in de avond is een verrassend verfrissende ervaring. Een ervaring rijker, na gisteravond, gaan we nu gehuld in thermisch ondergoed onder onze kleren op pad. Zo dik ingepakt gaat het net. Maar we zijn wel heel erg blij als we na het eten weer terug zijn in onze hotelkamer; terug bij de gaskachel.
Dinsdag 13 juli - Toconao, Laguna Miscanti, Laguna Minique, Salar de Atacama, Laguna Chaixa, San Pedro de Atacama
350 km gereden
We hebben vandaag een autotochtje naar het zuiden gepland; via Toconao naar Laguna Minique en Laguna Miscanti en terug via de zoutvlakte Salar de Atacama en Laguna Chaixa.
We zijn mooi op tijd op pad (ongeveer 9 uur). Helaas met een slechts half gevulde benzinetank. In San Pedro de Atacama komen we geen pomp tegen en naïef als we zijn, gaan we er van uit dat de dorpjes waar we door komen wel een pomp zullen hebben. Nee dus. Welkom in verlaten Chili.
De route blinkt niet uit in schilderachtigheid en is bepaalde stukken zelfs saai te noemen.
Aangekomen bij Laguna Miscanti en Miniques komen we bij een toegangspoort waar we entree moeten betalen (2000 Ch. pesos p.p.) en we een uitgebreide toelichting krijgen op de plaats van de banos (interessant) de do’s en don’ts (afval op de grond gooien, buiten de paden lopen). Zo uitgestorven als het onderweg leek, zo bedrijvig met toeristenbusjes is het hier. Er gaan blijkbaar ook georganiseerde tours naar de bergmeertjes. Uit één van de busjes komen jongeren waaronder een stelletje die hipper ogen dan de anderen en die ook uitstralen dat ze zichzelf ‘cooler’ vinden dan de rest. Ze laten zich door een reisgenoot fotograferen voor het meer. Als de foto wordt gemaakt, is het net alsof de man enorm op de vrouw leunt. Als ik goed kijk, zie ik dat hij zich min of meer aan de vrouw optrekt en haar als steuntje gebruikt zodat hij op zijn tenen kan staan. Bij het tweede meertje herhaalt dit tafereel zich. De vrouw is wat groter dan de man maar dat wil hij duidelijk niet vastgelegd hebben voor het nageslacht. Vermakelijk om te zien.
De meren liggen op 4300 meter hoogte en zijn omgeven door hoge bergen met een beetje sneeuw erop. Het water is prachtig blauw met witte zout (ijs?) randen. Er zwemmen verschillende eend-achtigen in het water zoals de (grote meerkoet) giant coot en de Andean goose.
Bij het tweede meertje (laguna Miniques) zien we groepjes vicunas langs de waterrand. Helaas wel wat ver weg van de parkeerplaats, waar we volgens de instructies niet vanaf mogen.
Terug naar San Pedro willen we over de zoutvlakte Salar de Atacama rijden. Door een kaartje in de folder over ‘Reservas Nacionales los Flamincos’ te combineren met onze autokaart, zien we dat we via Peine een weg dwars door de zoutvlakte kunnen nemen. Na even rekenen en een check hoe groot de benzinetank van de auto is (60 liter), denken we voldoende benzine te hebben voor deze toeristische route. Onze toeristische route blijkt saai, het zout is bruin-grijs en vies en de gekozen weg blijkt na 60 km dood te lopen bij een zoutfabriek. Kortom: slecht plan. We moeten de 60 km weer terug rijden om vervolgens over een gravelweg richting Toconao te gaan.
Gelukkig komen we zo nog wel in de buurt van Laguna Chaixa. Dit meer maakt onderdeel uit van Reservas Nacionales Los Flamincos. Daar komen we rond 4 uur aan (2000 Ch. pesos p.p.). De zon begint al te zakken en geeft mooi warm licht. Er zijn twee meertjes waar verschillende soorten watervogels en verschillende flamingo soorten te zien zijn. Er kunnen drie soorten flamingo’s zijn. Wij zien alleen de twee meest voorkomende soorten.
Van en naar Chaixa rijden we over een zoutweg. Dat kennen we nog van Namibië. Maar op zout rijden blijft een bijzondere ervaring. Het is een mooi vlak wegdek en het lijkt wel ijs. Wel minder glad; gelukkig.
We zijn rond half 7 thuis en hebben dan behoorlijk het end in de bek. We gaan vroeg uit eten zodat we vroeg naar bed kunnen, ter voorbereiding op morgen.
Woensdag 14 juli - (San Pedro de Atacama, excursie el Tatio Geisers, San Pedro de Atacama, Valle del Luna; 47 km)
47 km gereden
We hebben voor vandaag bij Cactus Tours een trip geboekt naar de El Tatio Geisers (25.000 Ch. pesos p.p., inclusief ontbijt, 04.00-12.30 uur). Er zou om 4 uur een busje bij het hotel komen om ons op te halen. Deze komt om half 5 (’s ochtends!). We hebben alle tijd om een kop koffie bij de receptie te drinken en de picknick te inspecteren die we van het hotel krijgen, omdat we te vroeg zijn voor het ontbijtbuffet. In het busje zitten vier andere toeristen, een gids en een chauffeur.
We rijden 1 uur en 3 kwartier door het pikkedonker naar El Tatio. Dit is een vulkanisch gebied met meerdere geisers, fumaroles, mudpots (die we overigens niet hebben gezien), kokend water, dampende grond, et cetera op 4300 meter hoogte. Het gebied rond El Tatio (de geisers en de vulkanen) vormt ongeveer 10% van alle vulkanische activiteit op de wereld. In tegenstelling tot in Argentinië moet je in Chili voor bijna alle natuurgebieden betalen (5000 Ch. pesos p.p.). De Chilenen rond San Pedro de Atacama moeten het echt van het toerisme hebben zo lijkt het. De oorspronkelijke bevolking probeert met entreegelden in deze barre droge stoffige wereld een bestaan op te bouwen.
Tot onze grote teleurstelling gaan we eerst ontbijten voor we het gebied in gaan. Andere busjes (en dat zijn er velen!) gaan al wel naar de geisers. Wij drinken onrustig onze koffie op en eten wat cake. De geisers zijn namelijk in ochtendlicht als de zon net opkomt op z’n mooist. Dan licht de zon de stoom op die van de geisers en uit de grond komt. Het ontbijt is binnen in het hokje van de ranger. Als we naar buiten gaan, meldt de gids opgewekt dat het -16°C is. Pfhoeh, da’s wel heel fris! We zijn op koude voorbereid en hebben veel lagen kleren aangedaan. Ik trotseer de -16 met: een hemd, thermisch ondergoed (shirt met lange mouwen en een lange broek), t-shirt met lange mouw, fleece vest met capuchon, windstopper/jack, een regenjas en handschoenen. Ik houd mijn hoofd warm met een oorband en 2 capuchons (van mijn vest en mijn jack). En verdomd. Ik heb eigenlijk alleen koude handen en koude voeten.
Als we door het veld met vulkanische activiteit lopen, legt de gids de werking uit van de verschillende geisers en pruttelpotjes. Het water in de meeste ‘kookpotjes’ is ongeveer 85°C. De grond waar je op loopt is duidelijk ook warm. Je kunt warme voeten krijgen door je looppad goed te kiezen. Het is een bijzondere combinatie van warmte en kou. Op de ene plek pruttelt een plasje omdat het (bijna) aan de kook is en een meter verder is het water bevroren en moet je uitkijken dat je niet uitglijdt.
Het El Tatio gebied bestaat uit twee delen. In het eerste deel wandelen we als groep met de gids en in het tweede deel krijgen we een half uur om zelf doorheen te banjeren. Hier kun je ook badderen in één van de poeltjes. Dat laten wij aan ons voorbij gaan. De mensen die het wel doen, lijken het vooral heel erg fris te vinden voor en na het bad bij het uit- en aankleden.
De blauwe lucht (met witte wolken), de vulkanen en de geisers en hun stoom en ijs zorgen gezamenlijk voor mooie beelden. Wat een prachtige plaatjes!
In de Chileense zomer is het volgens de gids rond de 2-10°C ’s ochtends bij de geisers. Dan is het blijkbaar echt van belang om ’s ochtends vroeg bij de geisers te zijn. Nu is het zo koud dat je waarschijnlijk later op de ochtend (als de tours zijn vertrokken) ook wel een mooi beeld op de dampende geisers hebt.
Rond 9 uur verlaten we El Tatio en rijden we terug naar San Pedro de Atacama. Op de terugreis zien we dat we door prachtig landschap rijden. Dat is ons op de heenweg in het donker totaal ontgaan. We zien vulkanen, waarvan er nog 1 actief is op 5320 meter hoogte. We zien riviertjes en meertjes die grotendeels bevroren zijn met watervogels. We zien vicunas, lama’s, ezels, een vos en vizcachas. We stoppen een aantal keer om foto’s te maken en om vizcachas te spotten.
We stoppen bij een plaatsje Machuca waar we, net als de andere toerbusjes, de plaatselijke bevolking steunen door empanada’s en een souvenir (gebreide lama) te kopen. Dit kleine dorpje bestaat uit slechts een tiental huizen. De huizen hebben allemaal een dak dat met gras is bedekt waar bovenop een gekleurd kruis van wol of linten staat. De 40 inwoners van het dorpje leven van de verkoop aan toeristen en van hun lama’s. Er is een speciale feestdag waarbij de lama’s versierd worden met gekleurde lintjes/draadjes aan hun koppen en soms ook strikjes in hun vacht. En wij maar denken dat de versierde wollen lama’s die te koop worden aangeboden speciaal voor de toeristen getooid zijn met gekleurde draadjes.
Na Machuca stoppen we bij Guentin (rijdend op de weg vanuit San Pedro is het net na ‘rio purifica’en voor een afslag naar links naar Guentin), waar we door een soort kleine kloof lopen waar een riviertje door stroomt. In de kloof groeien mooie grote gele graspollen en veel cardon cacti. Wouter maakt een foto van mij voor een cactus van ongeveer 6 meter groot. En dan te bedenken dat een cactus hier slechts 1 cm per jaar groeit... Het is een mooie wandeling. De zon is nu echt op en het is warm geworden. Tijdens het wandelen trekken we steeds meer lagen kleren uit. Tijdens deze wandeling vraagt Wouter de gids of het hier wel eens regent. “Ja hoor, het regent hier best wel eens, ongeveer 25mm per jaar. Dat zijn in Nederland niet eens twee forse regenbuien!
We zijn rond half 1 terug bij het hotel. Daar gaan we even relaxen bij het zwembad (niet erin, want het is onverwarmd). We eten de lunch heerlijk in de zon aan het zwembad. Dit is zoveel dat we ’s avonds volstaan met een sandwich die we over hebben uit ons picknickpakket van vandaag.
Na de lunch gaat Wouter nog met de auto op pad naar de Valle del Luna om daar de bergen te bekijken in het mooie licht van de zonsondergang. Helaas is het hard gaan waaien en stuift het daardoor heel erg. Het stuift zo erg dat Wouter niet veel zin heeft om uit de auto te komen en weinig zicht heeft op de bergen door al het opwaaiende zand.
Ik ga na de lunch nog even lekker in de zon zitten lezen en het reisverslag schrijven. Aan het einde van de middag loop ik het dorp in en bekijk de kerk, fotografeer het stoffige straatbeeld (de straten zijn onverhard) en ik zie het huis waar Valdiva heeft gewoond. Valdiva is in Chili een bekende persoon, want hij heeft de hoofdstad Santiago gesticht. Ik kom om half 6 bij het museum “Padre Gustavo le Paige”. Het museum sluit om 6 uur (entree 2500 Ch. pesos). Dat is dus de moeite niet meer.
De rest van de avond brengen we in de hotelkamer door. Uit eten hoeven we niet meer.