Zaterdag 24 oktober
The big five
We zitten weer vroeg aan het ontbijt: 6.00 uur. Om zeven uur vertrekken we naar de Ngorongoro krater. Het is ongeveer 1,5 uur rijden van onze lodge naar de rand van de krater. Tot die tijd rijden we in de mist. De zon breekt door als we de krater in rijden. Het is een ronde vlakte van 19 km doorsnede en de kraterwanden zijn 400-600 meter hoog. Een klein deel van de kratervloer is bedekt met bos. Er zijn in en in droge stukken zand zonder enige noemenswaardige begroeiing. Er is water: een klein stroompje uitmondend in (minimaal) twee meertjes. Een deel van de meren is zoet, een deel is zout. Geen idee hoe dat kan. In de hitte verdampt het water uit het meer waardoor er continu mist boven het water hangt. Dit gecombineerd met het dorre landschap elders en de hoge kraterwanden, maakt het een bijzonder landschap.
Gezien de totale oppervlakte van de krater leven er heel veel beesten. Wij hadden daaruit geconcludeerd dat we overal grote kuddes zouden zien. Dat valt tegen. We zien veel beesten. Verspreid in kleinere groepen: zebra's, buffels, gnoes, nijlpaarden, olifanten, topi's, hartebeesten, impala's, Thompson gazelles, kori bustards, secretarisvogels, nijlgazen, superb starling, sacred ibis, kiekendief, flamingo's, kraanvogels, hyena's.
Er zijn opvallend veel hyena's. In de krater leven 500 hyena's. We zien er veel, maar zoveel … . De krater is ook één van de weinige plaatsen waar de zwarte neushoorn nog voorkomt. In totaal zijn er 15. Wij zien er 2. Onze big five is compleet. Verspreid over de parken hebben we ze nu allemaal gezien in Tanzania: olifant, buffel, leeuw, luipaard en (last but not least) de neushoorn.
Sterke verhalen (2)
Een Engelse toeriste, waarvan Cornel de gids was, kreeg de schrik van haar leven waardoor ze spontaan van diarree is genezen. Ze maakte een wc stop op de kraterrand van Ngorongoro. De Engelse toeriste had last van diarree door de malaria tabletten en ging snel naar de wc bij de parkeerplaats. Vijf leeuwen waren haar voor. In deze ene wc hadden zich drie leeuwen geperst. In de andere twee. Ieh!!! Je zou je kringspier en blaas spontaan laten gaan. Ze heeft het overleefd. Dat de wc-deuren naar binnen open draaiden, was haar redding.
Even later rijden wij de Ngorongoro krater uit en over de kraterrand. Cornel vraagt bij het laatste uitzichtpunt of we willen stoppen voor een wc-bezoek. Ik dacht het niet!
Rond half drie denken we alles goed gezien te hebben. We verlaten de krater en rijden weer over de kraterrand het park uit, terug naar de lodge. Daar spoelen we voor de laatste keer het Tanzaniaanse stof van ons af onder de douche. Al rijdend in een open auto verzamel je veel stof op je lijf en vooral in je haar. In de Lobo Wildlife Lodge hadden we een bad. Daar bleef na het douchen een laag zand in achter. Een verrassende grote hoeveelheid zand. Geen wonder dat we ons vies en stoffig voelen na een dagje safari!
Bij Ngorongoro Farm House maken we een wandelingetje over het terrein. In de groentetuin krijgen we een rondleiding van een koksjongen die een bos wortels komt oogsten voor ons avondeten. Hij wijst trots de verschillende gewassen en wijze van zaaien, bewateren, uitplanten voor ons aan. Er staan manshoge struiken rozemarijn. Hij moet lachen als ik vertel dat ik thuis een rozemarijn plantje in de tuin heb van maximaal 20 cm hoog. Hij denkt in andere hoeveelheden. We bewonderen de groentetuin, bloementuin, koffieplanten, bananenbomen en ploffen vervolgens met een boekje en een drankje in een loungebank bij het zwembad.
Rond 18.00 uur worden er (gratis) hapjes uitgedeeld op het terras aan de andere kant van het hoofdgebouw. Tijd om te verkassen. Ik wimpel, net als gisteren de uitnodiging van een zang/dansgroep af om met hen mee te doen. Een groep Franse toeristen maakt wel enthousiast van de gelegenheid gebruik om hun Tanzaniaanse danskunsten te oefenen. Het diner is weer een buffet en je kunt groente en vlees laten wokken buiten. Lekker! Na het diner en een kop koffie gaat bij ons weer vrij letterlijk het licht uit. Hoog tijd voor bed, onze laatste nacht op het Tanzaniaanse vaste land.
Zondag 25 oktober
Election day
Vandaag hebben we een reisdag. We gaan van het gebied bij de Ngorongoro krater (Karatu) naar Zanzibar. Ons traject is ongeveer als volgt:
9-12 uur - autorit naar Arusha Airport;
13.30-15.00 - uur vliegen van Arusha naar Stone Town op Zanzibar;
15.30-16.30 uur - wachten op de auto die ons naar Casa del Mar zal brengen;
16.30-17.30 uur - rit naar de zuid-oost kust van het eiland, naar Casa del Mar.
Tijdens een koffie en wc-stop op weg naar het vliegveld nemen we afscheid van Cornel. We lopen met hem de high lights van onze trip langs en dat zijn er veel. We hebben mooie en bijzondere dingen gezien, mede dankzij Cornel. Hij heeft ons heel veel info gegeven over Tanzania, de mensen, gebruiken, de beesten. En hij heeft al onze intelligente en minder intelligente vragen beantwoord. We hebben genoten van zijn gezelschap, zijn slungelige manier van lopen, opgewekte humeur en zijn dromen (voor zichzelf en zijn kinderen) op een betere toekomst. We hebben de indruk dat Cornel heel intelligent is, slimmer dan je voor een gids/chauffeur zou hoeven zijn. Op het vliegveld verrast hij ons door ook vloeiend Italiaans te spreken tegen twee Italiaanse toeristen die op het kleine vliegveld de weg kwijt zijn. Een onvermoed talent. Cornel bedankt.
We vliegen met een klein vliegtuig naar Zanzibar: zestien passagiers en twee piloten. Bij het inchecken worden onze gegevens met de hand en met potlood in een groot boek geschreven. De digitale wereld lijkt hier ver weg. De handbagage moet in een kleine ruimte in de neus van het vliegtuig.
De veiligheidsinstructies worden door éen van de twee piloten gegeven (een stewardess past er niet meer bij). Gebukt, want rechtop staan is in het vliegtuig niet mogelijk. Als we een noodlanding in zee maken, moeten we ons stoelkussen meenemen om mee te blijven drijven. Voor opblaasbare zwemvesten is kennelijk ook geen ruimte meer aan boord.
Ons volgende verblijf, Casa del Mar, blijkt een toppertje. Pal aan zee. Het restaurant is open met uitzicht op het azuurblauwe water. Er is een privé strandje met parasols en palmbomen, hagelwit zand en een mooi aangelegd zwembad. Onze kamer heeft twee verdiepingen, twee balkons met uitzicht op … jawel….. de zee. Hier houden we het wel een paar dagen uit. Het grote niksen kan beginnen.
Vandaag zijn in Tanzania (ook op Zanzibar) verkiezingen. Volgens Cornel is het de laatste dagen al het onderwerp van gesprek van elke Tanzaniaan. Het land kent een regeringspartij en daarnaast achttien oppositiepartijen. Vijf daarvan hebben zich verenigd voor deze verkiezingen om gezamenlijk een vuist te kunnen maken tegen de zittende machtshebbers. Onderweg naar Arusha zien we rijen voor de stembureau's staan, kleurige rijen. De masai met hun rood/blauw/groene dekens maken er een speurige optocht van. De stemlokalen zijn open van 7.00 tot 16.00 uur. Het tellen van de stemmen over het hele land zal naar verwachting een kleine week in beslag nemen.
Ongeregeldheden worden er niet verwacht. Toch waarschuwt Cornel ons om de komende dagen niet naar plaatsen te gaan waar veel mensen bij elkaar zijn. Wij zien onderweg geen tekenen van opstootjes. Het is zelfs opvallend rustig op straat, zeker voor een zondag. In verband met de verkiezingen hebben kerken vandaag slechts één dienst, in plaats van twee. Ook later op Zanzibar is het rustig. Daar is alleen aan de vele vlaggetjes en posters te zen dat er een verkiezing gaande is.
Elke stem telt?
25 oktober 2015. Een belangrijke dag in Tanzania. De dag van de presidentiele en provinciale verkiezingen. De Tanzanianen mogen drie stemmen uitbrengen.: 1 voor de president, 1 voor de afgevaardigde vanuit de provincie naar de regering en 1 voor het provinciale bestuur.
Iedereen die rond 25 oktober in Tanzania is, komt in aanraking met de verkiezingen. Posters en vlaggen langs de weg. Geluidswagens met muziek en verkiezingsleuzen. Plaatselijke partijbureau's: huizen voorzien van de partijvlag en een spandoek. Volgens Cornel zijn de verkiezingen het gesprek van de dag, of liever gezegd de week.
Er zijn verkiezingen, maar met democratie heeft het weinig te maken. De huidige president, Magufuli, is al vele jaren aan de macht en is vast van plan dat te blijven. Hij en zijn familie en vrienden zijn te veel gewend aan de macht en het bijbehorende geld (met name uit corrupte praktijken) om er zomaar afstand va te doen. Cornel vertelt over een aantal onfrisse praktijken die er de afgelopen maanden hebben plaatsgevonden. De huidige president heeft de hoogste generaal/opperbevelhebber van het leger gevraagd een militaire coup te plegen als de oppositie de verkiezingen zou winnen. Dat weigerde de generaal. Vervolgens heeft de president hem gevraagd af te treden, zodat de president zijn eigen zoon als opperbevelhebber kon benoemen. Dat weigerde de generaal. Waarop de generaal toevallig werd getroffen door een zware voedselvergiftiging. Hij is een aantal weken in Duitsland behandeld en recent, een paar dagen voor de verkiezingen, teruggekeerd in Tanzania. Op tijd om zijn stem uit te brengen en op tijd om een poging te doen de president op het rechte pad te houden.
Stemmen ronselen is officieel verboden. De stembiljetten zijn voorzien van foto's van de kandidaten, zodat ook de analfabete bevolking weet op wie hij stemt. En stemmen doet de Tanzaniaanse bevolking massaal. Op 25 oktober is het rustig op straat. Alleen voor de stemlokalen staan lange kleurige rijen. De Masai, herkenbaar aan de rood/groen/blauw geruite dekens, komen massaal (soms met hun kudde geiten) naar de stemlokalen. De kerk heeft vandaag (zondag) slechts één dienst. Iedereen wordt in staat gesteld te gaan stemmen. De regering verwachtte in eerste instantie dat 8 van de 45 miljoen inwoners van het stemrecht gebruik zouden maken. Vlak voor de grote dag is deze schatting naar boven bijgesteld tot 22 miljoen. Dat zijn bijna alle stemgerechtigde Tanzanianen.
De jonge Masai die ons in zijn dorp rondleidde, gaat ook stemmen. Op de oppositie natuurlijk (domme vraag). Voor de regering staat een Masai vanuit zijn eigen streek kandidaat. Die krijgt zijn stem. Vol vuur vertelt hij over hoe belangrijk het is dat een Masai inspraak heeft in de landelijke politiek. Cornel gaat ook stemmen, op de oppositie. Geen twijfel mogelijk. Cornel is duidelijk aanhanger van de oppositie. Hij wil graag van deze president af en hoopt op een overwinning voor de oppositie. Omdat de oppositiepartijen zich hebben verenigd en een goede kandidaat hebben, is er een kans dat dit gaat lukken. Zodat de corrupte en vriendjespolitiek van de huidige president kan worden doorbroken.
Als de presidentskandidaat van de oppositie wint, zal hij volgens Cornel het schoolsysteem veranderen en verbeteren. Als minister heeft hij hier al goede stappen toe gezet. Onderwijs is nodig om het land op te bouwen. Nu laten mensen die het zich kunnen veroorloven, hun kinderen naar het buitenland gaan om te studeren omdat het onderwijs in Tanzania te slecht zou zijn. Maar met alleen goed onderwijs zijn ze er nog niet volgens mij. Invoeren van de leerplicht en handhaven daarvan lijkt me een broodnodige vervolgstap. Ik deel Cornel zijn overtuiging dat onderwijs de motor is, maar ik heb te veel kinderen op straat, strand en vlakte (met kudde schapen) gezien om te geloven dat dit kan zonder de kinderarbeid in te dammen.
De presidentskandidaat van de oppositie heeft al eerder in de regering gezeten, onder de huidige president. Toen is hij afgezet wegens verdenking van corruptie. Onterecht natuurlijk, aldus Cornel, want hij handelde in opdracht van de president. Hij is bekend met de huidige politieke leider en heeft er nauwe banden mee.
Cornel presenteert dit als voordeel. Maar mij lijkt het lastig om een familiair corrupt systeem om te buigen tot een democratie als je er zelf onderdeel van uitmaakt.
Cornel is zenuwachtig en maakt zich, ondanks zijn eerdere overtuiging dat de oppositie gaat winnen, zorgen dat de huidige president toch nog de meerderheid van de stemmen zal binnenhalen. Het lijkt alsof hij twijfelt of de democratie zal zegevieren. De huidige president en zijn vrienden willen de macht niet kwijtraken en doen er alles aan om aan het bewind te blijven.
Ik deel Cornel zijn politieke dromen (echte democratie, goed onderwijs, bestrijden van corruptie) en ik hoop dat de oppositie én deze verkiezingen hem daar gaan brengen.