Dinsdag 1 mei: Kilometers vreten
We rijden via de westpunt van het eiland naar Skamnioudi. Dit is een flinke tocht, dus we gaan om half 9 op pad. We worden uitgezwaaid door de moeder van de eigenaar. Ze woont in een klein huisje naast de appartementen en lijkt de taak te hebben een oogje in het zeil te houden.
We rijden via Mithymna / Molivos, Petra, Skoutaros, Skalochori, Vatousa, Andisa, Sigri, Eresos, Mesotopos, Agra, Parakila, Kalloni, Vasilika en Lesvorio naar Skamnoudi. In onze reisbeschrijving worden alle kerkjes van deze plaatsen beschreven. De meesten rijden we ongezien voorbij.
Het is 1 mei vandaag, dag van de arbeid. Een nationale feestdag voor de Grieken. Gelukkig doen niet veel Grieken hieraan. De benzinepomp is tot onze opluchting gewoon open. Ter ere van 1 mei versieren ze hun auto door een bosje bloemen onder de ruitenwisser te stoppen en versieren ze hun voordeur met een krans of een bosje bloemen.
Onze eerste stop is Skalochori waar we onze huurauto door de smalle straatjes moeten persen alvorens we een parkeerplaats vinden. Gelukkig hebben we geen ‘upgrade’ gekregen bij de autoverhuurder. Een grotere auto was zeer onhandig geweest. We worden aangestaard door de vele oude mannetjes die (zonder consumptie; zouden ze hier dan toch last hebben van de recessie) op de terrasjes zitten pal langs of op de smalle straatjes. Skalochori en onze tweede stop hebben we al snel gezien. Het zijn leuke dorpjes met een kerk en hier en daar mooie oude patriciërshuizen. Leuk om even door te lopen en goed om onze benen te strekken. Niet iets om lang te blijven.
We bezoeken het klooster van Ypsilou. Een ‘must see’ volgens onze informatie. Het klooster ligt prachtig bovenop een berg met wijds uitzicht over de kale hellingen van west Lesbos. In het klooster is één monnik die ons al wijzend aanspoort om binnen te komen, rond te kijken, de kerk in te gaan en de trap van de toren op te klimmen om van het uitzicht te genieten. Op een galerij in het klooster hangen onderbroeken te drogen: een zwarte Armani onderbroek en een boxershort, wit met rode hartjes. Gek idee dat deze Demis Rousos in blauwe monnikspij dit soort onderbroeken aan heeft. We storten €2 in de kerkkas. Wouter brandt voor de gelegenheid een kaarsje. Dan gaan we weer verder.
In dit gebied wemelt het van de vogelaars; groepjes vakantiegangers die gewapend met telescopen op statief uit kleine busjes komen zetten. Ze hebben gemiddeld 2 telescopen per 3 personen bij zich.
We rijden naar Sigri. Dit ligt op de meest westelijke punt van het eiland. Ook een ‘must see’ zo schijnt het. Ons ontgaat de charme. We eten op een van de weinig terrasjes in de buurt van de haven en vervolgen dan onze route. Op naar de ‘petrified forest’.
Het gebied met het versteende woud is echter gesloten. Mooie boel. We staan aan een dichte poort. Verder dus maar weer.
Bij Parakila maken we opnieuw een uitstapje. Daar zou, bij een kerkje langs de weg, onder andere de smyrnagors te zien moeten zijn. Het is nu echter snoeiheet (30°C) en de vogels laten zich niet zien en ook niet horen.
Bij Skala Kallonis en Kalloni zijn meerdere plas-drasjes en zoutmeren waar veel vogels te zien zijn. Het aantal telescopen is echt niet meer op één hand te tellen. Het aantal vogelaars trouwens ook niet. De meesten zijn Nederlander, man en gekleed in camouflagekleuren. We horen een enkele Engelsman. Langs een asfaltweg die tussen de zoutmeren doorloopt, zien we veel vogels. Mooi stukje. Vanaf een benzinepompstation waar we een ijsje kopen, spot ik een steenuil op een paaltje. Het is inmiddels 18.15 uur. Tijd om door te rijden naar ons volgende onderkomen: Studio Marita in Skamnioudi. Dit is een uur rijden vanaf Kalloni.
De eigenaar van de studios staat ons al op te wachten. Hij spreekt geen Engels, maar is volgens onze reisbeschrijving wel snel van begrip. Gelukkig zijn wij dat ook, zodat we zijn rondleiding begrijpen: pas op voor je hoofd, waterkoker met stekker alleen in het beveiligde stopcontact doen, zo gaan de rolluiken omhoog en omlaag en dit is het extra balkon waar je kunt ontbijten. Vanaf het balkon bij de kamer is een watertje te zien waar ’s ochtends rond 6 – 7 uur flamingo’s te zien kunnen zijn. Dan laat hij ons alleen zodat we onze tas uit kunnen pakken. Helaas is de ligging van Studio Marita 20 minuten lopen vanaf het dichtstbijzijnde restaurant en zijn wij moe van de lange autodag. Ons diner bestaat dus weer uit koffie met brood en jam en chocoladepasta.
Woensdag 2 mei: Over kalderimi en monopati
We gaan vanochtend vroeg wandelen in de hoop voor de ergste hitte terug te zijn. Volgens de beschrijving van lopenoplesbos.nl is de zuivere wandeltijd 3 uur. Fotostops en eetpauzes zou je daar nog bij op moeten tellen. We verlaten even na achten onze studio en gaan linksaf een landweg in. Onze wandeling leidt ons over kalderimi en monopati. Kalderimi zijn kleine landweggetjes, een soort karrenspoor waar een auto of tractor over zou kunnen rijden als de bestuurder over enig doorzettingsvermogen beschikt. Prima om over te lopen dus; lekker rustig. Monopati zijn zogenaamde geitenpaadjes. Onze geitenpaadjes hebben al lang geen geit meer gezien. De smalle paadjes zijn op meerdere plekken compleet overwoekerd en soms slecht tot niet herkenbaar als ‘paadje’. Kortom: het is een mooie wandeling door rustig landelijk gebied.
Via oude olijfboomgaarden gaan we omhoog naar Lisvori en van daaruit gaan we met een wijde boog door de landerijen met mooie klaproosveldjes naar Skala Polichnitou. Daar lunchen we in het haventje. De plaatselijke zwerfkattenbrigade komt klokslag half 1 aanzetten met elf kat sterk. Klaar om de visresten op te vangen. Het restaurant werkt niet met een menukaart. We kunnen kiezen: ‘small fish or big fish’. We gaan voor de ‘big fish’. Vanuit Skala Polichnitou lopen we langs de kust van de baai Kalloni, langs zoutmeren en zoutpannen. In de zoutmeren staan een paar steltlopers. We passeren een geweldig klaprozenveld. Zo rood! We passeren Skamnioudi. In het watertje dat we vanaf ons balkon kunnen zien, staat een eenzame flamingo.
Het is 5 uur als we bij onze studio terug zijn. “Iets” later dan de wandelbeschrijving had voorspeld. Ons marstempo ligt kennelijk niet zo hoog en dat verbaast ons eigenlijk niets. De hitte noodzaakt ons het tempo aan te passen. En we vermoeden dat we meer en langere fotostops maken dan de gemiddelde wandelaar.
We gaan ’s avonds niet meer op pad om uit eten te gaan. We doen het met brood en de extra pure hagelslag die de vorige gasten hebben laten staan. Ons toetje is een verrassing, gebracht door de eigenaar. Het is een bordje met gedroogde verschrompelde vruchten erop. Hij zegt in het Grieks wat het is, maar dat zegt ons natuurlijk niets. Ik beleef even zo’n ‘Floortje Dessing moment’ waarop zij als tv presentator op haar reizen ook de gekste dingen te eten krijgt aangereikt door de plaatselijke bevolking. En dan maar kijken alsof je het heel lekker vindt. Geen idee wat ik eet, maar het is wel lekker. Later lezen we in het Grieks-Nederlandse woordenboek dat in de gang op tafel ligt, dat het vijgen zijn. Het gesprek met de eigenaar verloopt met handen en voeten en met veel ‘wederzijds begrip’. Ik probeer te vertellen hoe we gewandeld zijn en waar we gegeten hebben. Hij zegt dat we in de taverne in Skamnioudi ook goed kunnen eten. Hij vertelt over het badhuis in Lisvori (mooi natuurlijk) waar het thermische badwater met 90°C uit de grond komt. Echt iets om naar uit te kijken als het buiten 30°C en warmer is. Ook waarschuwt hij ons voor de muggen als we de buitenlamp aan doen. We voeren diepzinnige gesprekken.
Geen kip te zien, geen hond op de weg
De wandelingen die lopenoplesbos.nl voor ons heeft uitgezet en beschreven gaan door verlaten boomgaarden en over uitgestorven landweggetjes. Geen kip te zien, geen hond op de weg. Dat zou je zeggen, maar die zijn er juist wel. Op verlaten stukjes land in vervallen schuurtjes zien we ezels, paarden, geiten, kippen en honden.
Bij één van deze uitstapjes komen twee jonge honden, die waarschijnlijk de taak hebben de schuur en inhoud te beschermen tegen boeven zoals wij of een verdwaalde vos, kwispelend op ons af. Gezellig! De grootste zegt voor de vorm nog 1x ‘waf’. Verder worden we vooral warm verwelkomd. Het is mijn uitgangspunt om in het buitenland nooit beesten te aaien. Maar nu scheelt het niet veel of ik ga overstag. De schatten vinden het zo gezellig dat er eindelijk iemand langs komt. Ze zullen het helaas met een vriendelijk woord moeten doen. Met pijn in mijn hart loop ik weg, terug naar de auto, de honden toesprekend dat ze terug naar de schuur moeten gaan.
Op andere wandelingen worden we met luid geblaf en gegrom ontvangen. Gelukkig zitten de agressieve types aan een ketting. Onze blote kuiten zijn veilig. Maar ook dit zet je aan het denken. Is die hond agressief of wordt hij het omdat hij de godgansedag in de hete zon ligt aan een ketting die te kort is om in de schaduw te kunnen liggen? Waar en wanneer doet zo’n hond zijn behoefte? Wat doen die honden überhaupt hier? Zouden de bewoners van Lesbos echt elkaars schuurtje leegroven? Of zijn ze zo wantrouwend tegen ons, buitenlanders? Als we tijdens een wandeling een vos zien lopen, wordt de hondenbewaking verklaarbaar. Als er geen hond op de weg zou zijn, zou er inderdaad ook geen kip te zien zijn op Lesbos.
Donderdag 3 mei: Vogels kijken en andere hartverscheurende taferelen
Het moest er een keer van komen: vroeg op. We zijn eerder wakker dan de huismussen die voor ons slaapkamerraam een nestje bouwen. We zitten om 6 uur in de auto, op weg naar Skala Kalloni. Eergisteren zijn we, door tijdgebrek, veel vogelplekken voorbij gereden. Daarom gaan we vandaag ‘even’ terug: een uur heen, en een uur terug rijden.
We gaan langs verschillende vogel hotspots die lopenoplesbos.nl heeft vermeld in de reisinformatie. Bij een plasje naast de zoutpannen heeft half vogelend Europa zich verzameld. Er staat een rij auto’s geparkeerd, waarnaast de vogelaars met hun telescopen staan opgesteld. Als je aan komt rijden, hoef je je niet af te vragen waar je moet zijn. We gaan naast een groep Nederlandse vogelaars staan. Zo krijgen we mee welke soorten er te zien zijn en waar. Later komt er een Scandinavische groep naast ons staan. Daar hebben we dus niet zo veel aan.
Na de zoutpannen rijden we langs een kanaal naar Skala Kalloni. Daar zien we een vos en bijeneters. De twee bijeneters die we vandaag zien zijn de enigen die we te zien krijgen op Lesbos. De vos verrast ons. Die hadden we niet verwacht op het eiland. Nu snappen we wel waarom bij de schuurtjes en kippen ook altijd een hond aan de ketting ligt, hoe ver het schuurtje ook verwijderd is van de bewoonde wereld. Wij dachten dat dit was om te voorkomen dat de eilandbewoners elkaars kippen zouden stelen. Maar een jagende vos is een logischer verklaring.
In Skala Kalloni gaan we ontbijten. We gaan ons te buiten aan een verse fruitshake en een enorme Spaanse omelet. Daar kunnen we de rest van de dag op teren.
De meertjes bij Skala Kalloni leveren niet veel vogels op. We bezoeken nog een paar plekken en wandelen over landweggetjes en langs riviertjes. Zo besteden we onze dag aan het bezoeken van de plekken 14, 16, 17, 18, 21, 20, 19 op de kaart van lopenoplesbos.nl .
Dan gaan we terug naar Skamnioudi. We gaan eten bij een taverne aan de haven. Eén van de twee kleindochters moet van oma Engels met ons oefenen, maar ze is te verlegen om iets te zeggen. We zijn de enige gasten. Het bestellen gaat met vingers (aantal), ons beste Grieks en oma’s beste Engels. Zo komen we tot een bestelling van tomatensla, dolmades (verse zelfgemaakte; lekker!) frites en keftedes (gehaktballetjes). De twee kleindochters serveren. Ze schuiven de bordjes zo ver mogelijk bij ons vandaan de tafel op. Op de achtergrond klinkt Griekse muziek uit een radio van een bootje in de haven. Het bootje wordt mooi rood/wit geschilderd. De schilder wordt omringd door vrienden. Zij zitten en hangen op visnetten op de kade in de schaduw. Een oude man zit visnetten te ontwarren. Er wordt weer hard gewerkt. Als de katten arriveren en ook opa zijn plaats inneemt op het terras waar wij zitten, is het Griekse plaatje weer compleet.
